Buitenmomentjes (147)
Het is alweer een paar weken herfst, de tuin wordt minder en de meeste groenten zijn inmiddels vertrokken naar een kouder oord dat vriezer heet en een ander deel zit lekker achter het glas in kleine of grote potten. Sommigen hebben het minder goed gehad, sinds er droogmachines voor groenten zijn, voelen sommigen zich behoorlijk uitgedroogd.
Er staan her en der nog wat paprika en peperplanten, courgettes en tomatenplanten, maar bij hun is ook het beste eraf, gelukkig maar, laten ze weten, want het was best zwaar om al die vruchten te moeten dragen. De tomatenplanten worden in deze tijd uit de grond getrokken en afgevoerd, de courgetteplant draagt nog wel vruchten, maar door de koude nachten is de groei zo’n beetje gestaakt. Pepers en paprika’s kunnen nog even staan blijven, de laatste kleuren nog bij, daarna is het met hun ook gebeurd, tenminste… voor de meesten, want de meeste van deze planten kun je gewoon binnen overhouden en volgend jaar mei weer buiten zetten, ze zullen dan eerder vruchten dragen dan de jonge plantjes. “Logisch ook”, zegt Peperlientje, ze hebben dan al een hele voorsprong en verse potgrond gekregen en natuurlijk zijn hun takjes steviger dan ons jonge plantjes. Vader Peperjan knikt, “Peperlientje heeft helemaal gelijk”. Maar zegt vader, dan moeten ze ons wel goed verzorgen in de winter, voor een raam in een niet te koude kamer, want kou, daar houden wij niet van. Ze mogen ons ook best een stukje korter maken. We wachten maar af wat de mensen met ons gaan doen. Inmiddels laat hij nog maar een paar blaadjes vallen.
Er was nogal wat kritiek afgelopen weken, de velderwtjes kwamen in opstand omdat mevrouw Schaap op tv wat dom gemekker laat horen over de velderwtjes, ze zouden niet kunnen praten, wat een raar verhaal toch. Mevrouw Schaap zou beter moeten luisteren, want velderwtjes zijn echte feesterwtjes en kwebbelen er vrolijk op los, nee, die reclame op tv, dat klopt echt niet wat die mevrouw Schaap daar vertelt, dat heeft er bij de velderwtjes behoorlijk in ge-hak-t.
De Snijbiet moet er om lachen, die vonden het wel grappig, als echte moestuingroente zal hun dat niet overkomen, zij zijn immers niet te koop in de supermarkt, niet vers en ook niet in potjes, terwijl ze zo lekker zijn, zegt Snijbieteke, één van de mooie meiden uit een Regenboogmengsel van de familie Snijbiet, Snijbieteke heeft een mooie rode steel, maar ook haar vriendinnetjes hebben gekleurde stelen, in rose, geel, wit, oranje en natuurlijk zijn er bij hun ook rode bij.
Ze zijn zo lekker, van kop tot teen, gewoon gekookt, gewokt, in een stamppot of in een hartige taart, en ook nog eens heel gezond. Het voordeel is dat je ze ook in de herfst kunt laten doorgroeien, want ze zijn behoorlijk sterk en zelfs in het voorjaar kun je er nog weer jonge bladeren van plukken, net zolang tot ze gaan doorschieten en gaan bloeien, dan is het wel afgelopen.
Waar kan ik jullie het beste zaaien? Dit vraag ik aan Snijbieteke en haar vriendinnetjes, ze antwoorden dat ze heel gemakkelijk zijn, zowel in de tuin, als in een bak of in een pot, dus dat is fijn, we kunnen allemaal wel een plekje vinden om deze groente eens te proberen.
Iets verderop komt een oranje bultje boven de grond, Tinus Winterpeen, die is wel zo’n beetje uitgeslapen nu, binnenkort zullen ze hem wel uit de grond trekken. “Eindelijk”, zegt hij, hoewel hij wel goed tegen de vorst kan, mist hij het gezelschap van de meeste zomerworteltjes, die grotendeels al zijn geoogst. Tinus weet dat hij als winterpeen veel groter wordt dan deze kleine worteltjes, maar vond het ook wel gezelliger toen de tuin nog voller stond. Bietolina is het laatste rode bietje dat nog in deze tuin staat, “ik heb het wel een beetje gehad nu”, zegt ze, “het is mooi geweest! “
Ja, de bietjes kunnen nog wel even in de tuin, maar de jongere bietjes zijn allang geoogst, bietjes kun je ook afdekken met een laag boomblad, dan zitten ze lekker warm in de grond onder deze deken en kun je ook later in de herfst of begin van de winter nog steeds bietjes uit de tuin halen, dat geldt overigens ook voor de wortels. De grote meneer Pastisjaak, een pastinaak die Sjaak heet, eigenlijk Sjakie, maar dat vond hij zelf maar niks, nee hij is best statig, draagt nog steeds een mooie grote haardos met groene bladeren en is vrij groot van lichaam. Hij legt uit dat hij geen boombladeren nodig heeft, hij vind de wortels en bietjes maar mietjes, dat ze zulke koukleumen zijn, nee hij vertelt dat hij prima tegen de koude kan, hij blijft gewoon buiten staan in de winter en ook als hij hard bevroren is, wordt hij vanzelf weer dooi en kan dan nog gewoon gegeten worden. Hoewel er al regelmatig pastinaakvrienden rond hem worden weggehaald, blijft hij nog mooi staan, hopende op een lekkere koude week.
De Boerenkool en de palmkool staan nog mooi in de tuin, deze beide vrienden kunnen daar nog prima blijven. Palmkool daar wordt al weken van geplukt, een groente met veel mogelijkheden en heel gezond. Boerenkool gaat er vaak door als wintergroente, maar tegenwoordig worden ze ook in andere vormen dan stamppot, al eerder gegeten.
De knoflook schudt haar teentjes van haar lichaam af, ze moeten nu op eigen tenen staan en voor nieuwe teentjes gaan zorgen, het is immers oktober, de tijd van het knoflook planten. De selderij, peterselie en prei, hadden het moeilijk in de droge zomer, maar inmiddels zijn ze goed bijgekomen en geven ze nog een rijke oogst. Ook Henkie Prei legt uit dat er naast zomer- en herfstprei ook winterprei bestaat, winterprei kan ook nog wel tot begin mei in de tuin blijven staan, zo in het voorjaar groeien ze nog flink door. Maar Henkie is een herfstprei en hij vindt het nu mooi geweest. “trek mij maar uit de grond, dan ga ik met jullie mee”, schreeuwt hij ons nog na, we zullen hem zo meenemen, er is vast wel iets te bereiden waarin Henkie ons goed zal laten smaken.
En zo is er nog steeds leven in de moestuin. Late raapstelen, late spinazie, over een paar weekjes zullen deze ook geoogst zijn. Dan wordt het winter en dan kijken we nog wel weer een keer in de moestuin wie we dan weer tegenkomen, we wachten het af…
Wim Boers.
