Buitenmomentjes (64)

Vergeten groenten, dat zijn geen groenten die we tijdens het boodschappen halen vergeten zijn, maar dat zijn “ouderwetse” groenten die velen onder ons niet kennen of.. misschien wel eens van hebben gehoord, maar die met de jaren vergeten zijn. Groenten die onze voorouders dagelijks aten en als ik het nu op noem, dan reageren de mensen vaak met het antwoord dat hun ouders of grootouders dat vroeger ook hadden. Je hebt bijvoorbeeld paarse groenten, paarse bonen, paarse bloemkool en zelfs paarse boerenkool. De smaak van paarse groenten schijnt beter te zijn dan van groene groenten. Paarse bonen worden tijdens het koken groen, maar paarse boerenkool blijft paars. Mijn ogen zien toch liever de groene boerenkool op het bord. Tenminste dat dacht ik, toen ik ooit stamppot paarse boerenkool had gemaakt, het zag er onsmakelijk uit. Van oudere mensen hoorde ik dan, dat hun ouders vroeger ook paarse bonen hadden, dus het is niet iets van deze tijd, maar al van veel langer geleden.We kennen allemaal rode bietjes, lekker zo vers van het land, maar er zijn ook andere kleuren zoals bijvoorbeeld de gele bietjes, zelf vind ik ze zeker zo lekker. En de paarse bietjes en bietjes rood met witte kringen erin.

Schorseneren, ze worden ook wel keukenmeidenverdriet genoemd… het zijn ondergronds groeiende , zwarte pinnen en omdat je hele vieze handen krijgt bij het schoonmaken hiervan en ook pikkende handen door de sappen in deze plant, worden ze in de volksmond zo genoemd. Als tip kan ik zeggen, kook ze met schil , net als bietjes, alleen dan wat korter en dan glijdt de schil er gemakkelijk af. Wat ook zwart is, is de zwarte rammenas, deze heeft een wat radijs-achtige smaak, je kunt het raspen als rauwkost, maar ook in blokjes snijden en eventueel mee wokken. Ze worden ook wel Rettich genoemd. Pastinaken, ik kende ze voor 2009 niet echt, totdat ik ze zaaide in de tuin. Een mooie sterk groeiende plant, die dus een soort penwortel geeft die je kunt eten,
Een gezonde groente, lekker als stamppot, voeg een winterwortel toe bij de stamppot, want pastinaken en aardappelen hebben dezelfde kleur en iets oranjerood er doorheen, maakt het eten smakelijker. Ze zeggen dat pastinaken een beetje een naar anijs ruikende smaak heeft. Pastinaken kunnen in de koude winters gewoon op het land blijven staan, ook als ze keihard bevriezen, kun je ze bij dooi weer, gewoon weer uit de grond halen en er van eten. Zelf heb ik er wel eens dunne plakjes van gesneden om deze te frituren, erg lekker. We gaan ze dit jaar zaaien in de Bijenhoek en hopelijk doen ze het goed in deze grond.

Een andere onbekende groente is Nieuw Zeelandse spinazie, het lijkt niet op de gewone spinazie en het is ook een soort ijskruid. Zodra ze na het zaaien gaan groeien, kun je de bladeren plukken en de topjes tot ca 5cm afknippen om zo een maaltje bij elkaar te krijgen. Of koken als spinazie of in de wok, alles is mogelijk. Het voordeel van deze plant is dat ze steeds weer verder groeien, dus je kunt blijven oogsten tot zeker eind september. Het nadeel is dat ze zich gemakkelijk uit zaaien en dus volgend jaar vanzelf kunnen terug komen.Je hebt ook nog boomspinazie, dat kan wel 2 meter hoog worden, maar pas op dat er geen zaad in komt, want dan staat volgend jaar de hele tuin vol. Boomspinazie is familie van de melde ofwel ganzenvoet, een onkruid dat overal groeit, maar ook deze melde , daarvan kun je de jonge toppen eten. Een groente die je al vroeg buiten kunt zaaien, dat zijn raapstelen. Ook daar kun je in het voorjaar een lekker lente-stamppotje van maken, erg lekker en licht verteerbaar en natuurlijk heel gezond, zo kort na de wintertijd.

Verder heb je nog speciale moestuin groenten, die je in de winkel niet tegen komt, zoals snijbiet en bijvoorbeeld groenlof. We kennen wel roodlof en witlof, maar groenlof is anders, een bittere groente, iets bitterder dan witlof, maar wel één van mijn lievelingsgroenten, deze kun je vanaf oktober wel vaak oogsten, ook deze kunnen wat vorst verdragen.Snijbiet dat zijn stelen met grote bladeren, ik heb er wat in de bakken van de Bijenhoek gezaaid, in een regenboogmengsel, wat inhoud dat het allerlei kleuren stengels kan geven.
Snijbiet kun je koken als spinazie of wokken met bijvb een stukje knoflook en een ui én er zijn mensen die er een snijbiettaart van maken, zo’n hartige taart. Zaai je snijbiet gewoon in regels dan kun je er misschien twee keer van snijden, maar zaai je om de 8cm 1 zaadje, krijg je forse planten waar je blijvend blad van kunt snijden, tot aan het einde van de herfst. Eet ook de stelen, die zijn vaak het lekkerst .

Ik heb ook een foto hierbij geplaatst van de tomaat “Jasper violet”, een heerlijke trostomaat. Van tomaten heb je meer dan 200 soorten, de ene nog lekkerder dan de ander. Verschillende kleuren, van geel tot oranje en natuurlijk rood en zelfs donker paars en donker blauw, maar dat lijkt meer paars, deze donkere tomaat heeft de naam “Dancing with Smurfs”. Ieder heeft graag zijn eigen ras en heeft een eigen smaak. Zelf heb ik dit jaar een paar zaadjes van de tomaat “Brutus” , het zouden hééééle grote tomaten moeten worden, ik ben benieuwd 😉 .

Zonnebloemen zijn geen vergeten bloemen, maar laten we niet vergeten dat ze vanaf nu gewoon buiten gezaaid kunnen worden. Ook deze zijn er in verschillende kleuren. Leuk voor de kinderen:
Neem een potje of plastic bekertje ( maak daar een gaatje onderin) met potgrond en druk er een zonnepit in, ongeveer 1cm diep, beetje water er op en afwachten maar, binnenkort komt het plantje tevoorschijn en als hij iets groter is, haal je het plantje voorzichtig uit het potje en plant het in de tuin, waar ze uitgroeit tot een prachtige bloem.

Succes maar weer voor deze keer.

Wim Boers.

Foto 1 : de Avondrood zonnebloem
Foto 2 : Tomaat Jasper violet
Foto 3 : Nieuw Zeelandse spinazie
Foto 4 : Pastinakenzaden
Foto 5 : Raapstelen