Bekende liedjes als : “Weet je wat ik zie als ik gedronken heb? Allemaal beestjes…” en Dorus zong over twee motten in zijn oude jas…We kennen de meeste beestjes wel in ons huis en in onze tuin, de ene vindt ze leuk en de andere gilt van angst… Al die beestjes kunnen nuttig zijn of schadelijk, ze komen overal voor. Spinnen, menigeen rent hard weg voor zo’n klein onschuldig beestje. Ik heb het over beestjes, dat zijn er dus meer dan alleen insecten, insecten hebben zes pootjes, spinnen bijvoorbeeld acht. Duizendpoten duizend pootjes… neem maar van mij aan dat degene die het deze naam heeft gegeven niet kon tellen….

Of ze ook allemaal echt onschuldig zijn?
Neem bijvoorbeeld het bekende lieveheersbeestje, iedereen van klein tot groot kent dit insect, mooi rood met zwarte stipjes of zwart met rode stipjes en er zijn ook gele met zwarte stippen. De larfjes zijn echter beestjes die menigeen niet zou herkennen. Eenmaal uit het eitje gekropen ontwikkelt zich een klein monstertje, het lijkt totaal niet op wat het ooit gaat worden. De lieveheersbeestjes zijn echte luizeneters, dus heb je planten met bladluizen, zie je daarop ook vaak lieveheersbeestjes. Maar die lieve lieveheersbeestjes kunnen als ze geplaagd worden ook anders zijn, ze geven dan een geel stinkend goedje af, wat voor sommige vogels zelfs dodelijk kan zijn. Dat is dus niet lief, zoals hun naam doet vermoeden. Het Twentse woord voor dit beestje is “Zonnekuukske”, dat is al veel beter, een zonnekuikentje, een kuikentje dat van de zon houdt, daar kun je meer kanten mee op, die hoeven niet speciaal lief te zijn. Ooit zei iemand tegen mij dat mensen die aardig lijken, ook niet aardig hoeven te zijn..

Die bladluizen op je planten, waar ik het net over had, die zuigen sappen uit je planten en scheiden een zoete stof af dat achter blijft op de plant, je kent het vast wel, soms pikt het wel en beetje. Daar zijn mieren dan weer gek op. En zo zitten er op je plant dus nu al bladluizen, mieren en lieveheersbeestjes. Nu begrijp je misschien ook beter waar al die beestjes in je tuin vandaan komen.

Bij een betegelde tuin heb je weinig last, maar bij een bloementuin met of zonder gazon kom je van alles tegen. Er zijn naast de bekende huisvlieg ook nog ontelbaar soorten andere vliegjes, je zit er niet altijd op te wachten.
Vliegen, muggen, een bron van irritatie.Zit je ‘s avonds even lekker buiten na te genieten van je werkdag, vliegen er muggen om je heen, hopelijk zijn het de mannetjes, want het zijn de vrouwtjes die steken en je lekkere bloed opnemen om te kunnen voortbestaan en eitjes te kunnen leggen.

De vliegenmepper ligt al klaar naast de krant. Tegenwoordig heb je zo’n elektrische vliegen”mepper”, je mept er niet mee, maar ze hoeven er maar tegenaan te vliegen en met behulp van het knopje dat je even indrukt, heb je deze al te pakken, heel gemakkelijk. En die prachtige glanzend groene vliegen, die wij vaak de strontvlieg noemen, die eerst op zo’n koeienvlaai zitten en vervolgens op je boterham, die hebben een heel andere smaak dan ons, althans daar ga ik dan maar even van uit.

Meikevers waren er veel dit jaar, het schijnt dat als het ene jaar er veel zijn, het andere jaar er weer minder zijn. Nou, dit jaar waren ze er, ik kan er over meepraten. In mijn moestuin zaten ze met tientallen tegelijk. Gelukkig is het bijna juni en zal deze meikever plaats gaan maken voor de iets kleinere junikever, bij velen onbekend, maar al net zo’n lastpost als de meikever.

Ik herinner mij nog 2015, ik mocht een grote kas gebruiken, samen met anderen, alle jonge gezaaide plantjes stonden mooi uitgestald en groeiden al goed, totdat het mei werd en de meikevers uit de grond kwamen.In een mum van tijd zaten er tientallen in de kas en alle jonge plantjes werden vernield, er was geen vangen aan.

Als ik daar, in het buitengebied van Enschede, ‘s avonds de hond uitliet inde schemering, hoorde je ze brommen, hun vleugels maken dat geluid en vlogen ze gewoon in je gezicht. Niet dat ze wat doen, maar ze kleven zich gelijk aan je vast.

In de moestuin heb je ook vaak aardappelen staan, dat hoorter bij. En daar zitten ook veel onschuldige beestjes op, geen probleem dus. Maar als het na half april iets warmer wordt, komen de coloradokevers uit de grond en gaan op zoek naar aardappelplanten. Heb je ze eenmaal op je planten, ben je er nog lang niet van af.

Coloradokevers lijken wel op lieveheersbeestjes, maar hebben geen stipjes maar strepen over hun rug. Sinds 1850 zijn ze verspreid door mee te reizen met aardappelplanten of aardappelen van uit Amerika en na de eerste wereldoorlog, dus na 1918 zeg maar, kwamen ze Europa binnen. We zijn er mooi klaar mee. Zodra ze uit de grond komen gaan ze naar de aardappelplant en vinden daar hun partner, gaan paren en leggen aan de onderkant van het blad van deze plant de eitjes, waar vervolgens de larfjes uitkomen. Geloof me , het kan een ware plaag worden. Het is ook verplicht om ze te vangen of om er tegen te spuiten.

In 1976 was het zo’n grote plaag, ik herinner mij dat nog goed. Op het aardappelland aan de Usselermarkerweg, ter hoogte daar waar nu aan de andere zijde een camping is, daar zat werkelijk geen groen blaadje meer aan de aardappelplanten, het was helemaal rood van de larven. Ze vreten de blaadjes op en vernielen zo de plant, mogelijk levert dit een mindere oogst op.In die tijd werd er dus ook gespoten, met dat vieze gif, maar wat moet je anders, het was wettelijk verplicht er iets aan te doen…

In nóg vroegere jaren werd nog sterker gif gebruikt, de larven vielen dood van de planten af in de rijen, fazanten, maar vooral patrijzen, aten de dode larven op en ook zij stierven daaraan. De reden dat we jaren geen patrijzen meer zagen. Gelukkig zien we zo af en toe weer patrijzen, ook in onze omgeving.

Afgelopen week was ik bij een aardappelteler die biologische
aardappelen en groenten verbouwd. Daar mag niet gespoten worden met gif, immers alles is biologisch.Maar ook daar komen steeds meer coloradokevers op de aardappels en zo ben ik een uurtje met hem meegegaan over het land, plant voor plant nakijken, de kevers eraf vangen en evt eitjes weg wrijven, alles voor een biologisch product.

Hij gaat zo iedere dag na zijn werk over het land en binnenkort krijgt hij hulp van schoolkinderen uit de buurt, die na hun hulp op een lekkere maaltijd mogen rekenen als dank. Het blijft een heel werk en inmiddels wordt er druk gezocht om iets te vinden wat op een natuurlijke manier kan helpen, er loopt bij hem nu een proef door boerenwormkruid te drogen en te vermalen en dit tussen de planten te strooien, het zou de kevers niet verjagen, maar de larven zouden er niet tegen kunnen. We gaan het afwachten.

Nou, dan hebben we nog de achtpotige spinnen, een soort spiderman of spiderwoman die onder je bed kruipt of tijdens je slaap in je mond kan vallen, die zo aan een draad uit de lucht komt en die een prachtig web maakt om vliegjes te vangen of muggen.

We zouden de spinnen juist dankbaar moeten zijn, weg muggen , weg vliegen. In plaats daarvan hoor ik reacties van : “jakkes” en “bah een spin” ….Mooi laten lopen, er zijn vele soorten.

Hier in Nederland hebben we niet van die erge giftige soorten, ze doen jou echt niks.Van de week trof ik een komkommerspin aan op een wilde plant, ik kende deze niet, maar ik ken veel meer spinnen niet, hooguit de “spin” die ik op de bagagedrager van de fiets gebruik.

Wespen en bijen, bijen zijn er al veel, tenminste ik werd van de week al vijf keer aangevallen door bijen van een naburige imker, ik deed niks, was gewoon aan het schoffelen, de zesde keer was het raak, gestoken door een bij. Met mijn wespenallergie is dat best even schrikken, vorig jaar nog werd ik door een wesp gestoken, in mijn geval betekent dat, dat ik mijn Epi pen moest gebruiken. Een pen met adrenaline en daarnaast twee tabletten moeten slikken, onder meer prednison. Vervolgens 112 bellen en afwachten. De ambulance kwam en de ambulancebroeders hebben mij
vier uren lang bijgestaan, bloeddruk meten, polsslag, etc…zo gaat dat als je een dodelijke wespenallergie hebt. Ik had net woensdag een nieuwe Epi pen en tabletten gekregen en nog dezelfde dag werd ik dus aangevallen door een bij en dus gestoken. Omdat ik geen ervaring heb met bijensteken, heb ik eerst de huisarts gebeld en deze verzekerde dat bijen ander gif hebben en ik mij zelf niet hoefde te spuiten.

Eigenlijk ben ik achteraf blij dat ik gestoken ben, ik weet nu voor de volgende keer dat ik bij een bijensteek de spuit niet hoef te gebruiken, hoewel er wel werd vermeld dat een tweede of derde steek van een bij wel een reactie kan geven, die je dan goed in de gaten moet houden. De imker zei dat bijen nooit zomaar steken, toch werd haar man dezelfde avond drie keer gestoken en werd ik de volgende dag weer aangevallen, deze bij heeft het niet overleefd, de imker zelf sloeg de bij van mij af en dat werd deze fataal. Later hoorde ik dat ze een andere imker hadden uitgenodigd om naar de bijen te kijken, het bleken niet hun bijen te zijn, deze hadden een andere kleur, er waren in de omgeving laatst twee zwermen gevangen die aan een tak hingen, mogelijk zijn niet alle bijen mee gevangen en waren er wat verdwaald die nu al zoekend ons zouden hebben aangevallen.

Op internet las ik ook nog dat bijen in deze tijd van het jaar kunnen aanvallen als er regen op komst is.Die regen is welkom, hopelijk worden de bijen dan rustiger en kan ik weer rustig in de tuin werken. Dan toch maar liever een muggenprik.

Beestjes, ze zijn soms lastig, maar we hebben ze gewoon nodig om gezond te kunnen leven, alles heeft een doel, ook de beestjes.Het wordt weer warm deze zomer, voorspellen de geleerden. Hopelijk lukt het jullie om zonder overlast te genieten van alles wat de natuur ons biedt, dus ook van alle beestjes, groot en klein.

Wim Boers.

foto 1 : lieveheersbeestje van paring tot een volwassene.
foto 2 : coloradokever.
foto 3 : meikever op mijn bonen.
foto 4 : komkommerspin.
foto 5 : een “stront”vlieg .