Hoeveel generaties inmiddels de Helmerhoek bevolken is niet precies bekend, maar velen zullen geen idee hebben hoe dit deel van Enschede er voor de aanleg uitzag. Op oudere landkaarten herkennen we de meeste huizen en boerderijen en de ligging van belangrijke paden. Ook de loop van de Houwbeek is niet gewijzigd.
Na een generatie van stedenbouwkundigen die nieuwbouwwijken volgens kaarsrechte lijnen en haakse hoeken ontwierpen, hebben de ontwerpers van onze wijk meer oog gehad voor de bestaande situatie. Gelukkig zijn de karakteristieke elementen nog tussen de nieuwbouw te vinden.

Zandwegen.

Rond de jaren dertig waren er in het gebied veel zandwegen. De Helmerhoek werd doorsneden door de Meierweg en de Boswinkelbeekweg, Een stuk van de Meierweg loopt vanaf de Oude Dijk voorlangs de boerderij waar nu het Thomashuis in gevestigd is. De Reygershoftehoek volgt voor een groot deel het spoor van de Meijerweg. Op de plek waar die grote zwerfkeien liggen, was de kwekerij van Ter Steege te vinden. Die kwekerij moest het veld ruimen vanwege uitbreiding van de wijk in noordelijke richting. 
Ook de Boswinkelbeekweg begint aan de Oude Dijk. Na een paar honderd meter maakt deze een flauwe bocht om in een rechte lijn te eindigen op de Heersenkampweg.
Hoewel de Meierweg en de Boswinkelbeekweg belangrijke ontsluitingswegen waren voor de bewoners zijn het tot de jaren zeventig zandpaden gebleven. Daarna werden ze verhard met gestampt puin.

Kerkepad.

Door het gebied liep een “kerkepad”. Misschien wel meerdere. De naam bestond niet echt maar was in de volksmond gebruikelijk. Het pad was alleen toegankelijk voor voetgangers en slingerde zich door het gebied. 
Aan de hand van beschikbare informatie van de gemeente is bekend dat er een kerkepad liep van de Usselermarkeweg naar Usselo. Na het bestuderen van oude kaarten van het gebied van vôôr 1890 kon naar alle waarschijnlijkheid met beschikbare informatie het kerkepad vastgesteld worden.

Op de kaarten is dat met paars aangegeven. Het Kerkepad liep volgens informatie over de Helmerhoekweg en dat klopt ook. Alleen blijkt dat in vroegere tijden het kerkepad over het erf van boerderij “De Helmer” liep, toen de enige weg daar. De Helmerhoekweg was toen volgens de kaarten een doodlopende weg. Toen de textielbaronnen in de jaren dertig dit landgoed kochten vonden ze dat het kerkepad toch te dicht langs hun boerderij kwam. Om pottenkijkers buiten de deur te houden werd er bij de gemeente in 1932 een verzoek tot verlegging van een gedeelte van het kerkepad ingediend en goedgekeurd in 1933. Waarschijnlijk is het kerkpad toen naar de Helmerhoekweg verlegd. Het oude kerkepad werd op het landgoed toen opgebroken.

Op 12 juli 1954 werd het gehele kerkepad aan het openbaar verkeer onttrokken. Jammer is dat van het pad niets meer terug te vinden is in de wijk.
Aanvullende informatie over het kerkepad is welkom.

Houwbeek.

De loop van de Houwbeek is volledig ongewijzigd gebleven. Binnenkomend tussen de Bögelskamphoek en de Boerskottenhoek stroomt de prachtige beek tussen het groen de wijk door, rondom de vijver, waarna deze tenslotte uitmondt in de Usselerstroom. Deze werd in de jaren zeventig aangelegd. Tot die tijd stroomde de Houwbeek hier rechtdoor. Op dit punt kun je de oude loop van de oude beek nog goed zien. De aangebrachte waterkering is bedoeld om bijeen hoge waterstand het overtollige water via de oude loop te lozen.